Pas geleden is er een Kamerbrief van minister Schouten van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgekomen. Daarin zet Schouten uiteen wat ze gaat doen om de Banenafspraak te versterken en ondersteuning te vergroten. Ook gaat ze in op de verbreding (= uitbreiding) van het doelgroepregister voor de Banenafspraak & het Quotum. Mede naar aanleiding van het manifest dat twaalf organisaties – waaronder de OmbudsSpits vanuit Onbeperkt aan de Slag – vorig jaar aan de minister hebben aangeboden. In dit manifest roepen we op om het doelgroepregister te verbreden (zie ook onze nieuwsbrief van augustus 2022). De minister zei dat ze onderzoek gaat laten doen naar of het doelgroepregister verbreed kan worden. Dit onderzoek is inmiddels afgerond en nu heeft de minister dus deze Kamerbrief geschreven.

De belangrijkste punten van de kamerbrief

  • Het doelgroepregister wordt een heel klein beetje verbreed: mensen in de WIA die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen, mensen in de Wajong die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben die werken bij een reguliere werkgever en mensen in de WW die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen, zullen ook in het doelgroepregister kunnen komen.
  • Voor de mensen die nog steeds niet tot het doelgroepregister gaan behoren, komt wel meer ondersteuning. Misschien via een no-riskpolis, sociale ontwikkelingsbedrijven en/of extra geld voor re-integratiedienstverlening. Het is nog niet duidelijk hoe. Dit zal nog nader onderzocht worden.
  • Er gaat verkend worden of loonkostensubsidie in de Wajong en WIA ook kan. Dat zou positief zijn: in de Wajong wordt nu gewerkt met loondispensatie, wat nadeliger. Bij loondispensatie heb je twee inkomensbronnen in plaats van één zoals bij loonkostensubsidie. En bij loonkostensubsidie bouw je meer pensioen en WW-rechten op, omdat je een salaris tot minimumloon krijgt. Bij loondispensatie krijg je geen aanvullend loon tot minimumloon, maar een gedeeltelijke uitkering en daar bouw je geen pensioen en WW-rechten over op.
  • Er ligt een wetsvoorstel om bij de Banenafspraak het onderscheid tussen de markt en de overheid weg te halen, wat gunstig zou zijn voor de overheid. Echter, de minister wil eerst dat overheidswerkgevers zich houden aan het voor hen geldende Quotum vóór ze dit wetsvoorstel invoert.
  • Er wordt extra ingezet om mensen die tot de doelgroep behoren, in beeld te brengen. Gemeenten en werkgevers zullen gezamenlijk meer gaan communiceren over de beschikbaarheid van voorzieningen naar andere werkgevers. En ze gaan elkaars expertise beter benutten om voor meer mensen uit het doelgroepregister te kijken wat hun talenten zijn en waar hun kansen liggen.

Op korte termijn in te voeren

De minieme verbreding van het doelgroepregister gaat op korte termijn gebeuren. De andere maatregelen hebben langer de tijd nodig en gaan dus op langere termijn gebeuren. De reden is dat voorzieningen en ondersteuning nu nog te veel toegekend wordt op basis van uitkering en doelgroep in plaats van op ondersteuningsbehoefte. Daarnaast hebben mensen in deze situaties ook vaak te maken met toeslagen, belastingen, WMO en zorg. Er is dus een herziening van het gehele stelsel van inkomensondersteuning nodig en daar is tijd voor nodig, aldus de minister.

Wat vindt de OmbudsSpits?

Ik begin met de positieve dingen. Het is heel goed dat de minister meer druk zet op overheidswerkgevers om meer mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen. Ook de toezegging dat er meer ondersteuning komt voor mensen buiten het doelgroepregister is heel goed, maar gezien de signalen die ik ontvangen heb zeg ik: eerst zien, dan geloven… Het meer in beeld brengen van mensen in het doelgroepregister en hun talenten en kansen is ook een goed streven, al vraag ik mij af: waarom nu pas, acht jaar na de invoering van het doelgroepregister? Bij Onbeperkt aan de Slag doen we dit al vanaf dag één! Door mensen zelf te laten invullen waar ze goed in zijn en wat ze willen, in hun profiel op onze website: https://werk.onbeperktaandeslag.nl/aan-de-slag/register . Hopelijk gaan gemeenten en werkgevers dit ook zo doen: betrek de mensen om wie het gaat er zelf bij.

Ik sluit af met het negatieve en het belangrijkste punt: helaas wordt het doelgroepregister niet verbreed naar alle mensen met een arbeidsbeperking, conform het VN-verdrag. De minister en de Werkkamer (de vakbonden, werkgeversorganisaties en gemeenten) blijven helaas vooral vasthouden aan hokjes zoals ‘niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen’ en (toch weer…) of je in een bepaalde uitkering zit. Ik zal me sterk blijven maken voor een verbreding van het doelgroepregister naar alle mensen met een arbeidsbeperking (die in het doelgroepregister willen). Dat doe ik gelukkig niet alleen: er zijn veel meer organisaties die willen dat iedereen met een arbeidsbeperking in het doelgroepregister kan en zich hiervoor sterk blijven maken. Hopelijk komt het er ooit van.

Vragen?

Heb jij vragen over wet- en regelgeving rondom werken met een arbeidsbeperking? Of wil je jouw ervaringen hiermee delen met de OmbudsSpits? Dat kan, ook anoniem, door de OmbudsSpits te mailen op ombudsspits@onbeperktaandeslag.nl . Je input wordt vertrouwelijk behandeld.